جرثقیل مونوریل نوعی از جرثقیل است که به عنوان جایگزینی برای جرثقیل های سقفی عمل می کند. این جرثقیل ها بیشتر برای انتقال مواد یا محصولات در یک مسیر مستقیم و یا قوس دار استفاده می شود. چنین کارگاه ها می توانند یک کارخانه یا انبار کالا باشند. طراحی جرثقیل مونوریل ساده است و می تواند بدون تغییرات اساسی با ساختار سوله سازگار باشد.
این جرثقیل ها می توانند از طریق تیر مونوریل نصب شده در زیر سقف کارگاه ها باربرداری نمایند. بسته به ارتفاع سقف سوله و توانایی بلند کردن، ترولی می تواند در زیر تیر باربرداری حرکت کند. یک جرثقیل مونوریل بصورت سیم بکسلی یا ترولی متصل است.
جرثقیل های مونوریل در محل هایی مورد استفاده قرار می گیرد که باربرداری فقط در طول مورد نیاز باشند و نیازی به انتقال بار در عرض نباشد. بالابر چهار حرکته (طولی و قلاب) در زیر تیر متصل به زیر سقف قرار گرفته و بار را در طول جا به جا می نماید. ظرفیت این جرثقیل ها محدود بوده (تا 10 تن) و بستگی به مقاومت تیر و سقف دارد. جرثقیل منوریل به صورت دستی و برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع جرثقیل ها عموما در صنعت های سبک، انبارهای کوچک وعموما در صنعت خودروسازی کاربرد دارد.
هماهنگی میان کلیه اجزای جرثقیل به وسیله تابلو برق و المان‌های طراحی شده و سیستم های کنترلی آن انجام می‌شود. تامین منبع تغذیه جرثقیل سقفی منوریل توسط کابل‌ها، ریل، قرقره مخصوص و یا box bar (شینه مسی) است.
